Ἐσύ ὅμως, ὅσο πιό φιλόπονα μπορεῖς
πρόσεξε κάθε κεφάλαιο. Γιατί δέν εἶναι σέ ὅλους, νομίζω, εὔκολα
κατανοητά ὅλα, ἀλλά τά περισσότερα χρειάζονται μεγάλη εξέταση καί
σύγκριση μεταξύ τους, ἄν καί φαίνεται ὁ λόγος τους ἁπλούστερος.
(Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής)
Μαζί μέ τό λόγο περί ἀσκητικοῦ βίου στέλνω στήν ὁσιότητά σου, πάτερ Ἐλπίδιε, καί τό λόγο περί ἀγάπης· ἐκτείνεται σέ ἰσάριθμες μέ τά τέσσερα εὐαγγέλια ἑκατοντάδες κεφάλαια, κι εἶναι ἴσως ἔργο ἀνάξιο τῆς προσδοκίας σου, ὄχι ὅμως κατώτερο ἀπό τήν δύναμή μου. Ἄς γνωρίζει ὅμως ἡ ἁγιοσύνη σου, ὅτι καί αὐτά δέν εἶναι καρποί τῆς διάνοιάς μου, ἀλλά ἀφοῦ μελέτησα τούς λόγους τῶν ἁγίων Πατέρων, καί ἀφοῦ διάλεξα ἀπό ἐκεῖ τά νοήματα πού συντείνουν στό θέμα μας, συγκεντρώνοντας μέσα σέ λίγα, πολλά, γιά νά εἶναι εὐσύνοπτα καί νά μπορεῖς νά τά θυμάσαι εὐκολότερα, τά στέλνω στήν ὁσιότητά σου.
Σέ παρακαλῶ νά τά διαβάζεις μέ καλή διάθεση καί ν' ἀναζητεῖς τήν πνευματική ὠφέλεια πού περιέχουν, παραβλέποντας τήν ἔλλειψη τῆς λεκτικῆς ὀμορφιᾶς, καί νά προσεύχεσαι γιά τή μετριότητά μου, πού εἶμαι ἔρημος κάθε πνευματικῆς ὠφέλειας.
Σέ παρακαλῶ καί τοῦτο· μή θεωρήσεις ἐνόχληση τά παραπάνω, γιατί ἐκτέλεσα διαταγή. Καί τό λέω αὐτό, ἐπειδή ἐκεῖνοι πού ἐνοχλοῦμε μέ λόγους, εἴμαστε πολλοί σήμερα, ἐνῶ ἐκεῖνοι πού διδάσκουν ἤ καί διδάσκονται μέ ἔργα εἶναι πάρα πολύ λίγοι.
Ἐσύ ὅμως, ὅσο πιό φιλόπονα μπορεῖς πρόσεξε κάθε κεφάλαιο. Γιατί δέν εἶναι σέ ὅλους, νομίζω, εὔκολα κατανοητά ὅλα, ἀλλά τά περισσότερα χρειάζονται μεγάλη εξέταση καί σύγκριση μεταξύ τους, ἄν καί φαίνεται ὁ λόγος τους ἁπλούστερος.
Ἴσως μέσα σ' αὐτά ἀνακαλύψεις τίποτε χρήσιμο στήν ψυχή· καί θ' ἀνακαλύψει πάντως, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος πού διαβάζει μέ ἄδολες σκέψεις καί μέ φόβο Θεοῦ καί ἀγάπη. Ἐκεῖνος ὅμως πού δέν μελετᾶ γιά πνευματική του ὠφέλεια, εἴτε αὐτά τά κεφάλαια εἴτε ἄλλο ὁποιοδήποτε βιβλίο, ἀλλά κυνηγᾶ τίς λέξεις γιά νά κακολογεῖ τόν συγγραφέα, γιά νά παραστήσει ἀπό οἴηση τόν ἑαυτό του σοφότερο δῆθεν ἀπό αὐτόν, αὐτός τίποτε ποτέ καί πουθενά δέν θά ἀνακαλύψει ὠφέλιμο.
